گزارشی از نهمین نمایشگاه بین المللی تبلیغات، بازاریابی و صنایع وابسته
نمایشگاه تبلیغات همیشه یکی از شیرین ترین و جذابترین نمایشگاههاست، شاید از این جهت که در سرمای آخر پاییز و اوایل زمستان، بوی عید میدهد که به لطف حضور تولیدکنندگان تقویم وسررسید و هدایای تبلیغاتی در فضای سـالن احساس میشـود. علاوه بر آن، ماهیت کار تبلیغـات چنان اسـت که محصـولات و خدمـات را به گونه ای مطبوع و دلپسند ارایه دهـد. در این راستا پدیده های نوین فن آوری با ابتکار و ذوق طراحان و ایده پردازان، درهم می آمیزد.
چاپ لارج فرمت در انواع مختلف آن، یکی از بخشهـای اساسی نمایشگاه تبلیغات است که به خاطر بازارگرم رقابت بین عرضه کنندگان دستگاهها و مواد مصرفی، اغلب نمونه های چاپی چشم نوازی را در ایام نمایشگاه به طور زنده و در حین چاپ به نمایش میگذارد.
چاپ های ویژه روی اشیاء و منسوجات درکنار حکاکی لیزری نیز جای ویژه ای در این نمایشگاه دارد. به طوری که بعضی شرکتها که در نمایشگاه چاپ و بسته بندی غرفه دارند، نمیتوانند از حضور در نمایشگاه تبلیغات چشم بپوشند. اما همه این روشها و تکنیکهای تولیدی و انواع چاپ و دستگاهها و مواد مصرفی یک پای صنعت تبلیغات را تشکیل میدهند. درحالیکه شاکله این حرفه بر دو پا استوار است که پای دیگر آن، علم تبلیغات و بازاریابی در چارچوب ارتباطات است. هرچندکه بعضیها این بخش دوم را مهمتر از اولی و نه یک پای دیگر، بلکه به عنوان سر صنعت تبلیغات میشناسند. در نمایشگاه امسال که از ۲۹ آذرماه تا ۲ دی ماه ۱۳۹۱ برگزار شد، بعضی شرکتهای فعال در زمینه مدیریت بازاریابی و تبلیغات و آموزش این رشته نیز حضور داشتند، ولی به روال معمول به طور عمده سمت و سوی این نمایشگاه به سوی عرضه کنندگان هدایای تبلیغاتی و خدمات مربوط به آن است. سایر بخشها از چنان قوتی برخوردار نیستند.
طبقه بندی آماری شرکت کنندگان
متأسفانه درکتاب نمایشگاه هیچ پردازشی روی اطلاعات شرکت کنندگان نشده، نه طبقه بندی آنها برحسب سالن و نه برحسب زمینه فعالیت و نه هر چیز دیگری درکتابها نیست. از شماره غرفه شرکت کنندگان و نقشه سالنها هم که خبری نیست. ( ناگفته نماند که نمایشگاه چاپ و بسته بندی و بسیاری از نمایشگاههای دیگر هم چنین وضعی دارند. آن طورکه پیداست سطح استاندارد مورد نظر توسعه و نمایشگاهها در زمینه تهیه و تدوین کتاب نمایشگاه در همین حد است. جالب این است که ثبت نام شرکتها در ازای هزینه چند ده هزار تومانی در این نوع کتابها نیز جزو اقلام اجباری هزینه های ثبت نام است.
جا دارد این کتاب و کتاب راهنمای نمایشـگاه چـاپ و بسته بندی را که هر دو هم زمـان ارایه شـده اند، با کتاب نمایشگاه دروپا مقایسه کنید.
به هر حال پس از این جمله های معترضه طولانی برمیگردیم به «نهمین نمایشگاه تبلیغات، بازاریابی و صنایع وابسته» که از ۲۹ آذرماه تا ۲ دی ماه ۱۳۹۱ در محل دایمی نمایشگاههای بین المللی تهران برگزار شد.
به طوریکه از شرح خدمات این شرکتها برمی آید این شرکتها را میتوان در چندگروه زیر دسته بندی کرد. لازم به ذکر است که این طبقه بندی میتواند به گونه های دیگر نیز صورت گیرد و چه بسا بعضی از آنها که در اینجا ارایه شده، قابل ادغام باشند.
غافلگیری
غافل گیری، یکی از روشهای جلب توجه بازدیدکنندگان است. وقتی چیزی را در جـایی که انتظارش را نداری ببینی، قدری به آن خیره میشوید. این اتفاق دستکم در دو غرفه افتاده بود:
یکی از شرکتها که کار تبلیغات روی اتوبوسها را انجام میداد، در غیاب اتوبوس یک دستگاه اتومبیل سمند را به عنوان اشانتیون، رنگ آمیزی کرده و به نمایش گذاشته بود.
و غرفه دیگری سفره شب یلدای جالبی ترتیب داده بود با هندوانه سرخ و شیرین و انارهای یاقوتی.
۱- اطلاع رسانی، آموزش و ارتباطات
(۱۵ شرکت)
آوین، انجمن صنفی شرکتهای تبلیغات ایران، برندهای ایرانی، پیما نیاد ایرانیان، داده پردازی سما، راهکار سرزمین هوشمند، فرا داده رایانه سورنا، گروه آموزشی صفا استودیو، گسترش و توسعه تحقیقات تهران، ماهنامه چاپ و تبلیغات، ماهنامه ویوا، مبلغان یکتا نگار، دیماج، مدیر سبز، نوین تبلیغات پایتخت.
۲- مشاوره و مجری پروژه های تبلیغاتی
( ۱۳ شرکت)
ایما نقشینه پویا، ارتباط قرینه، پاناراما، پویش نگار، پایا پرداز، آریا تجارت صوفیا، تجارت راهکار نوین جهان (ترنج)، فناوری اطلاعات و ارتباطات کاسپید، فرآهنگ تبلیغ، مؤسسه مغز طلایی پویا، هفت شهر، هولدینگ اقتصادی امکان، گروه طراحان مسیحا، مشرق فیلم.
۳- خدمات طراحی، چاپ، حکاکی و …
( ۴۴ شرکت)
پادشاه هنر، برگ سبز طوبی، پارس طرح رایان سامانه، پارس آفاق راستین، پارس کیا مهنام، پارس تبلیغ کوشا، پرشین داده پرداز پویا، پرسام گرافیک ایساتیس، پویا نقش، تعاونی چاپ آفتاب ایرانیان، تگفا رسانه ( تدبیرگران فخر ایرانیان)، تیوان گستر ایرانیان، ثمین مهر آبنگار، چاپ صنعتی اقبال، چاپ صنعتی نیلا، چاپ گرافیک کتیبه، چاپ دیجیتال یکتا آفرین نقش، چرم نگار، دفتر طراحی رفعت پی، رایان حک، رنگینه گستر بهاور، رها ایمیج، رهیاب پیام گستران، سوآن، صنایع تبلیغاتی لیزر فن، طراحی سایت الماس شهر، عرفان گرافیک، فراسوآن گسترش فن آوری، کانون تبلیغاتی کلید هنر، کانون تبلیغاتی کاوشکاران، پیک برتر، گروه رنگارنگ، گروه هنری ایشتار، گروه فناوری و تبلیغات انعکاس، مشاور طراح مدیا، میرتک دیجیتال، مجتمع چاپ احسان، مجتمع چاپ طرح نفیس، موج سوم هنر، مؤسسه چاپ آرام، نرم افزاری مریم، نگین مرمر تجارت، نماگران فوژان نگار.
(۵۶ شرکت)
آذر افتخار پاسارگاد، آرن گرافیک، آریا چرم، آلتون اشتات، آونگ زمان، افرا گرافیک، افرند طرح پرداز، انتشارات فرهنگ بهنام، بازرگانی تک نویس، بازرگانی فیروزی، بازرگانی منیر، بهین تجارت اوج، پاییزان تندیس پرهام، پرچم پاسارگاد پارس، پردیس هنر، پرشین نوین پرچم، پوشاک صنعتی پوشکار، تارشید بافت کوب، تولیدی سوپر یونیون، تعاونی هزار دستان قرن، توسکا ساعت، تندیس کاران، تندیس نگاران معین، تولیدی هدایای تبلیغاتی مفید، تولیدی نیک چرم، ثانیه سازان، خانه طلق آبرخ، دومارینا، دشتبان، سپاهان توزیع، صانیک، صنعتی زمانی آوران آریا، طرح نو اسپرلوس، طلوع سبز سیکاس، فتو بهمن، فرتاش مهر و مسیح، کانون تبلیغاتی بعثت، کانون تبلیغاتی مهرنگار، کاتل، کاویان پن، کهن چرم، گروه تولیدی هادی صالحی، پادینا، گروه طراحی و گرافیکی کتیبه، لوتوس، ماهان ساعت، پژواک (نیشتمان)، میثاق، مجتمع آفرینش های هنری اسلام، مؤسسه تبلیغاتی علقمه، میزان تحریر، میلاد نور، نقش آفرینان ماندگار، ویکتور، هدایای تبلیغاتی و آگهی میلاد، هنرکده میراث.
۵- سررسید و تقویم
(۱۷ شرکت)
انتشارات کیا پاشا، چاپ و تبلیغات کیانی، چاپ ارشک، رث گرافیک، رسا نقش نماپرداز، سالنامه ایران زمین، سالنامه نقشینه، سررسید آزاده، سررسید طاها، سپهر، صنایع تولیدی پارسکو، عمره نامه (پتساکو)، کیمیا پدیده تیج، کیارنگ، گروه تبلیغاتی ادیب، گروه تبلیغاتی احمد، گروه تبلیغاتی سفیران.
۶- تابلوهای شهری
(۱۳ شرکت)
آپادانا صنعت، پرشین لایت الکترونیک، پژوهشگران ولایت صنعت، تتا، توسعه فناوری آراتکس، رایا صنعت، صنایع الکترونیک و مدار چاپی پارس، صنایع الکترونیک پارسه، صنایع برق الکترونیک نامی، طراحان الماس پارس، فراصنعت پارسیان، مهندسی سپهر صنعت آداک، هامل تجارت بین المللی.
۷- چاپ دیجیتال و لارج فرمت
(۱۱ شرکت)
ارگ سیستم، امید تجارت میترا، پیوند بدیع، تولیدی پوشگران پاپیروس، توسعه ارتباطات بازرگانی ختن، چاپ بنر احمدی، رسانه اول، سارینا ویژن، سوپر واید پرشیا، صنایع نئون پرس، گرافیک احمد.
۸- استندها و سازه های نمایشگاهی
(۱۲ شرکت)
آرین صنعت، ایرسا، ارم سازه، پاسارگاد، پارس گرافیک، تبلیغاتی آواگرافیک کیش، تک ایران استند، ساین سازه ۸۴، کانون آگهی و تبلیغات پیام رهیابان، کیانا ترنم قشم، نوین تاک.
۹- تجهیزات و ملزومات
(۱۱ شرکت)
آذرجک ساوالان، پرتونگاران، پرشین پرتو خاور، ساینتک، صنایع نوین اندیش سهند آرام، فنی و مهندسی بوژان، پرسیان لیزر آریا، گروه تولیدی سما، مهندسی کارا پرداز، مجموعه تبلیغاتی نگاره، نقش آفرین این آمار به صورت کلی، نسبت بین گروه، حرفه ها و تخصصهای مختلف را در قالبی کلی به نمایش میگذارد. ولی از روی آن نمیتوان فهمید که چه نسبتی از شرکتهای فعال در این نمایشگاه شرکت کرده اند. آیا شرکتهای درجه اول هر رشته در نمایشگان حضور یافته اند؟ آیا کیفیت ارایه محصولات و خدمات مطلوب بوده است؟ آیا نمایشگاه برای شرکت کنندگان دستاوردهای مطلوب را داشته است؟ و …
برخی از این پرسشها مستلزم ارایه اطلاعات و آمار و ارقامی است که برگزارکنندگان ارایه خواهند داد. البته یکی از ابزار شناخته شده برای چنین بررسیهایی ثبت نام بازدیدکنندگان و دادن کارت تردد به آنها و ثبت ورود و خروج آنها بـه کمک کارت خوانهـای دستی یـا توسط گیت RFID و تمهیـدات مشـابه اسـت. در نمایشگاه تبلیغات – همچون نمایشـگاه چـاپ و بسـته بندی – امسـال چنین زحمتی برای بازدیدکنندگـان فراهم نشده بود!
به جای بررسی دقیقی که مستلزم مطالعه میدانی و تهیه پرسش نامه و پیگیری دقیق است، در اینجا استنباط گزارشگران ماهنامه را از بازدیدها، ملاقاتها و مذاکرات با غرفه داران و بازدیدکنندگان را در ادامه به صورت یک جمع بندیکلی و محدود ارایه میدهیم.
فن آوری دیجیتال در خدمت تبلیغات
با گذری در نمایشـگاه دریافت میشد که بسیاری از اقـدامات در مـراحل مختلف برنامـه ریزی و اجرای تبلیغات مبتنی بر فنآوریهای دیجیتال شده و میشود. این روند نه تنها در نمایشگرها و تابلوهای شهری، بلکه در طراحی برنامه های گسترش وب سایتها و حتی هدایای تبلیغاتی جلوه گر میشود.
روشهای چاپ و حکاکی و طلاکوب دیجیتال هر سال بیش از سالهای پیش در خدمت مراکز خدماتی تبلیغات قرار میگیرد و شرکتهای بیشتری وارد بازار واردات و تولید و توزیع این دستگاهها و مواد مصرفی مربوط به آنها میشوند.
بازار چاپگرهای لارج فرمت هنوز داغ است
حتی درگذر از خیابانهای شهرهای مختلف هم میتوان دریافت که چاپگرهای لارج فرمت کاربرد وسـیع و روز افزونی یافته اند. از تبریک به مسافران زیارتی تا تسلیت به بازماندگان و هرگونه تقدیر و تشکرگرفته تا پرده هایی که به مناسبتهای مختلف مذهبی و ملی و محلی و … و حتی دکوراسیون و فضا سازی و … چاپ فلکسو بنر و … چاپ آوت دور و این دور کاربرد دارند.
در نمایشگاه نیز علی رغم غیبت شماری از شرکتهای بزرگ واردکننده دستگاهها و نیز چاپخانه های ارایه دهنده خدمات چاپ لارج فرمت، شاهد رقابت فشرده شرکت کنندگان بودیم. به راستی هم بخش قابل توجهی از شور و حال نمایشگاه و جلوه های بصری ( و البته بوی مواد مصرفی) مدیون همین رقابت هاست.
سوپرواید پرشیا امسال با دستگاههای چینی به استقبال مشتریان قدیمی و نیز جدید خود رفت. ارگ سیستم، پیوند بدیع و شرکتهای دیگر و حتی تازه واردهای این صنعت نیز با انگیزه و با دست پر آمده بودند. البته دیگر خبری از ماشینهای اروپایی و امریکایی نیست.
حضور شرکت امید تجارت میترا در این سالن نشان میدهد که چاپگرهای لارج فرمت مطسا نیز برای چاپ روی اشیاء و به ویژه دستگاه اختصاصی چاپ لبه کتاب که کاربرد تبلیغاتی دارند. در زمینه مواد مصرفی شرکت صنایع نئون پرس که واردکننده عمده مدیا و مواد مصرفی چاپ لارج فرمت است، درکنار شرکتهای دیگر حضور داشت.
اما از دستگاههای چاپ دیجیتال، علاوه بر پایا پرداز آینده، دستگاههای ریز و درشت دیگری در غرفه های دیگر ارایه شده بود.
خدمات چاپ دیجیتال نیز درکارهای نشر مخصوص تبلیغات، بازار خوبی داشت.
هدایای تبلیغاتی
بازار هدایای تبلیغاتی علی رغم شرایط نامساعد اقتصادی چندان هم بد نیست. این را به گواهی فعالیت شرکتها و مراجعه کنندگانش در نمایشـگاه میتـوان گفت، ولی تردیدی نیست کـه حجم سفارشات کاسته شـده و روی هم رفته رقابت در تعیین قیمت مطلوب مشتری دشوارتر شده است. در زمینه هدایا حالا کمتر با محصولات جدیدتر روبرو میشویم مگر آنجا که به سوی کارهای دستی و هنری روی میآورند. سیل کالاهای چینی در این رشته نیز سرازیر شده است. اگر سررسید و تقویم را نیز در این شمار بگذاریم، گفته میشود بعضی اقلام و جلد سازیهای سررسیدها هم وارداتی از چین است! به هرحال فضای کار در این بخش هم بسیار رقابتی شده و تولید شکلی تخصصی به خود گرفته است.
اغلب آنها طبقه بندی و تیپ های انواع تقویم و سررسید را آماده کرده اندکه کارفروشندگان آنها و توجه مشتریان را آسانتر میکند.
در سال ۱۹۹۱ مطالعه ای در خصوص نمایشگاه ها نشان داد که هدایای تبلیغاتی تأثیر چشم گیری بر میزان بازدید افراد از غرفه ی نمایشگاهی شرکت ها دارند. در این مطالعه ی جامع، یک شرکت با ارسال ۴۹۰۰ نامه از مشتریان بالقوه برای بازدید از غرفه خود در نمایشگاه دعوت به عمل آورد.
بعضی از دریافت کنندگان دعوت نامه، هدیه ی تبلیغاتی دریافت نکردند؛ برخی دیگر یک تا سه هدیه ی تبلیغاتی را قبل، همزمان، و بعد از نمایشگاه دریافت کردند، این گروه بالاترین میزان بازدید از غرفه شرکت را تشکیل می دادند. نتایج تحقیق نشان داد در شرایطی که به همراه دعوت نامه اولیه، هدیه ای تبلیغاتی فرستاده شود، احتمال مراجعه افراد و تمایلشان برای بازدید از غرفه افزایش چشم گیری دارد. افرادی که قبل، همزمان، و پس از بازدید از غرفه، هدیه ای به رسم یادبود از شرکت دریافت می کردند، بالاترین میزان تأثیر پذیری (۶/۱۱ درصد) از حضور نمایشگاهی شرکت را داشته اند؛ هم چنین ۵۱ درصد از این افراد تا مدت ها پس از پایان نمایشگاه، دریافت این دعوتنامه را به خاطر داشتند، و ۴۰ درصد از آن ها نگرش مثبت و علاقه مندی خود را به محصولات و خدمات شرکت ابراز کردند.
سایر تحقیقات انجمن بین المللی هدایای تبلیغاتی (PPaI) نشان می دهد که ۶/۷۱ درصد از بازدیدکنندگانی که هدیه ای از غرفه شرکت در نمایشگاه دریافت می کنند، نام و اطلاعات مرتبط با محصولات شرکت را تا مدت ها پس از برپایی نمایشگاه در خاطر دارند.
شرکت هری اند دیوید که یک شرکت دستاندرکار صنایع غذایی است و جزو بازیگران کلیدی در حوزه هدایای تبلیغاتی به شمار میآید، برای 25 هزار مشتری خود که سالانه بیش از هزار دلار از این شرکت خرید کرده باشند، هدیه میفرستد.
شرکت مزبور در یک پژوهش متوجه شد که 5 هزار مشتری دریافتکننده هدایا، خرید بیشتری از شرکت داشتهاند (در مقایسه با مشتریانی که هدیه دریافت نکردهاند).
حتی اگر شرکت شما دارای چنین بخش پژوهشی نیست، این دلیل نمیشود که استراتژی بازاریابی نداشته باشید. هدیه دادن به شیوه صحیح میتواند به ایجاد مناسبات خوب بینجامد و حکم خون را در زندگی اقتصادی شما داشته باشد
هدایای تبلیغاتی تا چه اندازه موثر است؟
به این آمار توجه کنید: در یک نظر سنجی، 52% افراد گفته اند که احساس آنها نسبت به شرکت هایی که از آنها هدایای تبلیغاتی دریافت کرده اند، مثبت است و نزدیک به 50% از افراد نیز به استفاده روزانه خود از این هدایا اشاره کرده اند. در مقایسه با این تعداد و ارقام، روش های قبلی شما برای بازاریابی چگونه عمل می کرده اند؟